Onze Expertisegroep in de schijnwerpers

Hoe gaan we om met nieuwe stoffen in het water en met innovatieve onderzoekstechnieken? Welke invloed heeft veranderende wet- en regelgeving op onze metingen en op de opdrachten van onze klanten? Dit zijn vragen die in de werkkamer van de Expertisegroep van Aqualab Zuid (AQZ) dagelijks de revue passeren. Deze afdeling vormt een belangrijke schakel tussen vragen van onze opdrachtgevers, nieuwe ontwikkelingen in drinkwateronderzoek en de dagelijkse routine op ons laboratorium. De leden van de Expertisegroep vertellen graag meer over hun rol.

De adviseurs van de ‘kennishub’ van AQZ beschikken over uiteenlopende expertise. Hun blik richt zich voornamelijk op de toekomst. De slimme koppen van de Expertisegroep zijn voor vragen en wensen van klanten, maar ook voor die van collega’s. Oude rot in het vak Gerard de Kock: ‘Denk aan landelijke ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en aan innovatie. Een ander voorbeeld is het optimaliseren en automatiseren van werkprocessen in ons laboratorium. Niet alle activiteiten van ons team hebben een lange looptijd. Soms komt er ad hoc een vraagstuk bij ons dat vraagt om een snelle actie en oplossing.’ De collega’s van de Expertisegroep werken afwisselend aan individuele en gezamenlijke projecten, al dan niet multidisciplinair. ‘Dat maakt het dagelijkse werk niet alleen heel leuk en gevarieerd, maar het bevordert ook de uitwisseling van kennis en expertise tussen medewerkers van verschillende afdelingen binnen AQZ’, aldus Merel Kooij.

‘Met enige regelmaat treffen onze analisten in de watermonsters nieuwe, onbekende stoffen aan’, vertelt Carlo van Melis. ‘Vaak is dit het gevolg van nieuwe moleculen, ontwikkeld door de chemische industrie, die als stof in het milieu terechtkomen.’ Een deel van het drinkwater in Nederland is afkomstig uit de Maas, die in Limburg ons land binnenkomt. Peter Fischer vult aan: ‘Omdat AQZ al het drinkwateronderzoek verricht voor Waterleiding Maatschappij Limburg (WML), zijn wij vaak een van de eersten om zo’n onbekende stof in een watermonster te signaleren. Een adviseur van de Expertisegroep start samen met het laboratorium een project om de chemische eigenschappen van zo’n onbekende stof vast te kunnen stellen en de identiteit ervan te achterhalen. Soms blijkt het een stof te zijn die al jaren in het water aanwezig was, maar waarvoor niet eerder een methode beschikbaar was om die te identificeren. Een recent voorbeeld hiervan is neophytadiene , een stof die door algen en planten wordt aangemaakt. Als je dan de stof hebt geïdentificeerd, ga je vervolgens samen met de collega’s van het lab op zoek naar de beste manier om de meting zo nauwkeurig mogelijk te maken, zodat de klant over de juiste en gewenste informatie kan beschikken.’ Want dat is uiteindelijk de belangrijkste drijfveer voor de Expertisegroep: op proactieve wijze een waardevolle bijdrage leveren voor onze opdrachtgevers.

Kennisuitwisseling vindt ook plaats buiten de muren van ons drinkwaterlaboratorium. De leden van de Expertisegroep vertegenwoordigen AQZ in diverse werkgroepen en commissies in de drinkwater(laboratorium)branche. Peter vertelt: ‘Wij delen onze kennis en nemen actief deel aan het gesprek dat gaat over toekomstige uitdagingen en kansen, maar ook over de actualiteit. Je kunt dan denken aan ontwikkelingen in de techniek, veranderingen in drinkwaternormen in Europese en landelijke wet- en regelgeving en opkomende, nieuwe stoffen die worden gevonden in het rivier- of grondwater dat wordt gebruikt voor drinkwaterproductie.’

De Nederlandse en Belgische drinkwaterbedrijven doen aan Bedrijfstak Onderzoek (BTO) om ervoor te zorgen dat de juiste vragen worden gesteld én dat deze op de juiste manier worden beantwoord. Denk aan vragen als: wat gebeurt er als je grondwater en oppervlaktewater mengt? Is drinkwater gemaakt van regenwater of zuiveringswatereffluent wel biologisch veilig? En welke nieuwe methodes kunnen we verwachten in de toekomst? Onder toezicht van onderzoeksinstituut KWR worden in verschillende themagroepen de onderzoekslijnen in zesjarenplannen bedacht en uitgevoerd. Uiteraard hebben deze onderzoekslijnen veel consequenties voor drinkwaterlaboratoria als AQZ.

‘Voor het BTO leveren we de monsters aan, voeren we analyses uit en worden nieuw bedachte meetmethodes uiteindelijk bij ons in de routine opgenomen’, vertelt Peter. ‘Om deze reden is het belangrijk dat ook de stem van de laboratoria wordt gehoord en dat we op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in de drinkwaterwereld. Daarom zijn een aantal collega’s uit ons team zogenaamd agendalid van de verschillende voor ons relevante BTO thema-overleggen. Mijn collega Ferdi Battes neemt de themagroep Chemische Veiligheid voor zijn rekening en ik neem deel aan de themagroep Biologische Veiligheid.’ Ferdi vult aan: ‘Zo weten we wat er speelt, vertegenwoordigen we onze belangen en houden we het contact warm met alle drinkwaterbedrijven én drinkwaterlaboratoria in Nederland en Vlaanderen.’